Bosna-Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin Başkanı Milorad Dodik’ten bağımsızlık açıklaması geldi. Resmi televizyon kanalı RTRS’ye konuşan Dodik, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in Sırp Cumhuriyeti entitesi dahilinde bulunan taşınmaz mülklerin statüsüne ilişkin düzenlemeyi Bosna Hersek devleti lehine çözmesiyle bağımsızlık adımı atabileceklerini söyledi. Bosna Hersek’ten ayrılmaları durumunda kendilerini uluslararası bir askeri müdahaleden koruyacak dostlarının olduğunu belirten Bosnalı Sırp lider, düzenlemenin ocak ayında Schmidt tarafından yasalaştırılması durumunda Sırp Cumhuriyeti Halk Meclisi’nin olağanüstü toplanarak bağımsızlık kararı alacağı tehdidinde bulundu.
Bağımsızlık kararının Sırp Cumhuriyeti entitesinin Boşnak ve Hırvatların yoğun olarak yaşadığı Bosna Hersek Federasyonu (FBiH) entitesine olan sınırlarını kapatması manasına gelmeyeceğini belirten Sırp lider, gerektiği takdirde bunun da yapılacağını ileri sürdü. Dodik, “Bosna Hersek Federasyonu’ndan birinin cesaret edip Sırp Cumhuriyeti’ne saldırmasını beklemiyoruz. Böylesi bir durumda nasıl adımlar atacağımızı değerlendireceğiz. EUFOR’dan entiteler arasındaki sınırda konuşlanmasını ve teması engellemesini bekliyorum” dedi.
Böylesi bir senaryoda Amerikalıların hiddetleneceğini ve müdahale arayışına gireceğini savunan Dodik, diğer yandan Sırp Cumhuriyeti’nin dostlarının böyle bir şeye izin vermeyeceğini düşündüğünü sözlerine ekledi.
BOSNA HERSEK’TEN CEVAP
Dodik’in açıklamalarına cevap veren Bosna Hersek Federasyonu İçişleri Bakanı Ramo Isak ise, Dodik’in saat 11.00’de bağımsızlık ilan etmesi halinde 11.01’de kendisini demir parmaklıklar ardında bulacağını söyledi. Dodik’e seslenen Isak, “Bunu sana garanti ediyorum. Cesur ol ve dene. Başarılı olamayacaksın. Artık Bosna-Hersek toplumunu zehirlemeye, korku, nefret, çatışma ve tahammülsüzlük tohumları ekmeye son ver” dedi.
Bosna-Hersek’teki Sırp Cumhuriyeti entitesi, ülkedeki taşınmaz mülklerin 1992-1995 yılları arasındaki savaşa son veren Dayton Barış Antlaşması çerçevesinde verildiğini savunuyor. Konuya ilişkin tartışmalar, Bosna-Hersek Anayasa Mahkemesi’nin bu husustaki kararlarında taşınmaz mülklerin kullanım hakkının entitelere, mülkiyet hakkının ise devlete ait olduğuna yönelik yaklaşımına rağmen devam ediyor.
Sırp Cumhuriyeti Halk Meclisi (NSRS), 2022 yılı sonunda taşınmaz mülklerin entiteye ait olduğunu ilan eden tartışmalı bir karar almış, fakat bu karar Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt tarafından yürürlüğe girmeden önce askıya alınmıştı. Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi de bu yıl mart ayında söz konusu yasayı yürürlükten kaldırmıştı.
